Ανάγνωση...το διαβατήριο σε ένα κόσμο μαγικό!!!

Το να καταφέρει ένα παιδάκι της Α' Δημοτικού να διαβάσει τις πρώτες του λέξεις αποτελεί γι' αυτό ένα πραγματικό άθλο!!! Μέσα από την ανάγνωση ένας καινούργιος κόσμος ανοίγετε μπροστά του, έτοιμος να τον ανακαλύψει. Όσο πιο καλά και σωστά διαβάζει ένα παιδί, τόσο πιο πολύ μπορεί να "προσέξει και να κατανοήσει" αυτό που διαβάζει.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή...

Ένας αρχάριος αναγνώστης:

• Μπορεί να αναγνωρίζει και να ονοματίζει τα γράμματα της αλφαβήτας,
• Μπορεί να κατανοήσει την έννοια 'λέξη",
• Μπορεί να βρεί τον πρώτο και τον τελευταίο ήχο σε μια λέξη,
• Μπορεί να αναγνωρίζει μια λέξη ανάμεσα σε άλλες ή σε μια πρόταση.

Όταν λοιπόν, ένας αρχάριος αναγνώστης "παλεύει" με τα γράμματα και τις συλλαβές, δεν μπορεί να δώσει προσοχή και να κατανοήσει τι ακριβώς σημαίνει αυτό που μόλις έχει διαβάσει. Αυτό συμβαίνει, γιατί όλη  η προσοχή και η ενέργεια του αφιερώνεται στην αποκωδικοποίηση των λέξεων και όχι στο νόημα τους.

Το να κατανοήσει ένας αρχάριος αναγνώστης το κείμενο που διάβασε, περνάει από στάδια. Τι μπορείτε να κάνετε για να ενισχύσετε αυτή τη δεξιότητα που προσπαθεί να κατακτήσει το παιδί σας;

Μια από τις στρατηγικές στην οποία μπορείτε να εκπαιδεύσετε το παιδί σας είναι η χρήση νοερών εικόνων κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης.  Για παράδειγμα κάντε εξάσκηση με το παιδί σας με υλικό το οποίο δεν έχει σχέση με το σχολείο. Διαλέξτε μαζί κάποιο παραμύθι, ανοίξτε το, και δείξτε τους τις εικόνες. Εξηγήστε στο παιδί ότι οι εικόνες βρίσκονται για να μας βοηθούν να "ζήσουμε" το παραμύθι μαζί με τους πρωταγωνιστές-ήρωες. Στην συνέχεια ακολουθήστε τα πιο κάτω βήματα:

1. Ξεκινήστε να διαβάζετε και σταματήστε μετά από κάποιες προτάσεις που πιστεύετε ότι σας έχουν δώσει αρκετές πληροφορίες ώστε να φτιάξετε μια εικόνα.

2. Παρουσιάστε τη δική σας εικόνα που μόλις φτιάξατε δίνοντας προσοχή και στις πέντε αισθήσεις (π.χ. πέρα από την όραση, μέσα σε αυτές τις εικόνες μπορείτε να ακούσετε  το γάβγισμα του σκύλου, να μυρίσετε το φρεσκοκουρεμένο γρασίδι κ.τ.λ).

3. Συνεχίστε το διάβασμα και σταματήστε ξανά όταν χεριάζετε. Ρωτήστε το παιδί σας, τί βλέπει, τί ακούει, ΄τι μυρίζει, τί γεύεται, τί αισθάνεται. Ενθαρρύνεται το να σας μιλήσει για το ποιες ήταν αυτές οι πληροφορίες που το βοήθησαν να φτιάξει τη συγκεκριμένη εικόνα.

4. Όταν το παιδί σας έχει πλέον εξασκηθεί αρκετά, δοκιμάστε το χρησιμοποιώντας σχολικό υλικό με σκοπό να εισάγετε αυτή τη στρατηγική στην καθημερινότητα του.

Τι περιμένετε λοιπόν; Βοηθήστε το παιδί να ταξιδέψει στο χώρο της ανάγνωσης!!! Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε το συγκεκριμένο παιχνίδι και για παιδάκια μικρής ηλικίας, για περισσότερη εξάσκηση σε θέματα προσοχής και κατανόησης.

 

 

 

Μαρία Χούτρη

Ειδική Παιδαγωγός

Το παιδί μου πάει στην Α' Δημοτικού. Τί πρέπει να προσέξουν οι γονείς

Οι διακοπές τελειώνουν και σε λίγες μέρες το παιδί μας θα πρέπει να ανταποκριθεί σε νέες απαιτήσεις. Ένα από τα βασικότερα θέματα είναι ότι οι γονείς θα πρέπει να έρθουμε αντιμέτωποι με τα δικά μας συναισθήματα που συνήθως είναι η αγωνία, το άγχος αλλά και φόβος για το πώς το παιδί μας θα ανταποκριθεί στις νέες αυτές απαιτήσεις. Τα συναισθήματα μας αυτά, αντανακλούν στα λόγια και τις πράξεις μας και επηρεάζουν σημαντικά το παιδί μας. Θα πρέπει λοιπόν να αποφεύγουμε εκφράσεις του τύπου: "Μας περιμένει δύσκολη χρονιά", ή εκφράσεις οι οποίες προκαλούν αρνητικό κλίμα, όπως για παράδειγμα: " Τέρμα η τηλεόραση και το παιχνίδι. Από φέτος θα έχεις διάβασμα και υποχρεώσεις".

Όλα αυτά και άλλα παρόμοια σχόλια προκύπτουν από την απολύτως φυσιολογική αγωνία όλων των γονέων, όμως σίγουρα δε βοηθάνε το παιδί να δει τη νέα χρονιά με μεγάλη αισιοδοξία. Θα πρέπει λοιπόν να προσέχουμε τι λέμε μπροστά στο παιδί και τι μηνύματα περνάνε με αυτά που λέμε.
Ο βασικός στόχος λοιπόν για κάθε πρωτάκι είναι να έχει μια καλή προσαρμογή στο νέο σχολείο. Λέγοντας καλή προσαρμογή στην πραγματικότητα εννοούμε τη θετική αλληλεπίδραση του παιδιού με το νέο περιβάλλον, τα νέα πρόσωπα και τις νέες απαιτήσεις. Προκειμένου λοιπόν να υπάρξει αυτή η θετική αλληλεπίδραση θα πρέπει να προετοιμαστούμε όλοι, παιδιά και γονείς, κατάλληλα.

Αυτό λοιπόν που είναι πολύ σημαντικό να κάνουμε σαν γονείς είναι να προετοιμάσουμε το παιδί μας, χωρίς υπερβολές και χωρίς να μεταφέρουμε τις δικές μας αγωνίες, για τα νέα δεδομένα.

Για παράδειγμα: «Φέτος θα είναι διαφορετικά τα πράγματα από πέρυσι, αλλά θα μάθεις πολλά καινούρια πράγματα και θα είμαι πολύ περήφανη/ος για σένα. Και αν χρειάζεσαι βοήθεια εγώ μπορώ να σε βοηθάω». Επίσης, θα πρέπει να εξηγήσουμε στο παιδί πώς θα πρέπει να φέρεται στην τάξη (π.χ. να προσέχει τη δασκάλα, να σημειώνει τις ασκήσεις κτλ.) και τι θα απαιτείται από εκείνο στο σπίτι (να γράψει τις ασκησούλες, να διαβάσει γράμματα και λεξούλες, να κάνει κτλ.).

Ακόμα, καλό θα ήταν να αναφερθούμε σε πιθανές δυσκολίες που ίσως υπάρξουν, δίνοντας πάντα θετική προοπτική. Για παράδειγμα, «Κάποιες ασκήσεις μπορεί να είναι δύσκολες και να πρέπει να προσπαθήσεις πιο πολύ από ότι σε άλλες, αλλά εσύ θα βάλεις τα δυνατά σου, αν χρειαστεί θα σε βοηθήσω κι εγώ, και στο τέλος θα τα καταφέρεις».

Είναι πολύ σημαντικό να προετοιμάσουμε το παιδί για τη μετάβαση του στη Α' Δημοτικού χωρίς άγχος. Καλό θα ήταν να μεταδώσουμε στο παιδί τη σιγουριά μας ότι όλα θα κυλήσουν υπέροχα και ότι σαν γονείς θα είμαστε δίπλα από κάθε του βήμα και θα νιώθουμε περήφανοι για τις νέες του σχολικές κατακτήσεις και εμπειρίες.

 

Εγώ απλά θα ευχηθώ στα πρωτάκια μας καλή αρχή στο νέο τους ταξίδι για μάθηση!!!

 

 

Μαρία Χούτρη

Ειδική Παιδαγωγός

Το παιδί μου παίζει μόνο του... Είναι φυσιολογικό;

   Το παιχνίδι παίζει καθοριστικό ρόλο στην ψυχοσυναισθηματική, τη σωματική, την κοινωνική και τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών. Μέσα από το παιχνίδι το παιδί έχει την δυνατότητα να δράσει ελεύθερα, να ζήσει σε ένα κόσμο φανταστικό που μπορεί να εξουσιάσει, να εκφράσει τα συναισθήματα του, να μάθει τον εαυτό του και τους ανθρώπους γύρω του να εξερευνήσει το περιβάλλον του. 

   Επίσης, το παιχνίδι θεωρείται συνυφασμένο με τις διαδικασίες συγκρότησης του εαυτού. Η μετάβαση από το μοναχικό παιχνίδι στο συλλογικό ή στο παιχνίδι με κανόνες, περιγράφει την πορεία από την τοποθέτηση του εαυτού σε υποθετικές καταστάσεις, μέσω της ερμηνείας κοινωνικών ρόλων, έως την τοποθέτηση του εαυτού στη θέση του άλλου με την ταυτόχρονη ερμηνεία του ρόλου του εαυτού. Μέσα από το ομαδικό παιχνίδι, καλλιεργεί ηθικές αξίες όπως την υπομονή στο να περιμένει τη σειρά του, την υποχώρηση όταν δεν μπορεί να έχει αυτό που θrέλει, τον σεβασμό προς τους φίλους του, μαθαίνει να συμβιώνει την ώρα του παιχνιδιού μέσα στα όρια που τα ίδια έχουν ορίσει. Μαθαίνει έννοιες όπως η συνεργασία, το μοίρασμα, η αυτοπειθαρχία, η εκτίμηση. Μέσω του ομαδικού παιχνιδιού το παιδί το μαθαίνει να συνυπάρχει αρμονικά με τους άλλους και να βρίσκει τρόπους επίλυσης των διαφορών συγκρούσεων που μπορούν να προκύψουν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Καλείται να αποδεχτεί και να τηρήσει, αφού το αντίθετο θα οδηγήσει σε κάποια «ποινή».   

   Σημαντική είναι και η επίδραση που ασκεί το παιχνίδι στη συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Με την επιτυχία και προβολή που αποκτά το παιδί μέσω του παιχνιδιού, βελτιώνει την εικόνα για τον εαυτό του, ξεπερνά τις αναστολές του, αυξάνει την αυτοπεποίθησή του και αναπτύσσει σεβασμό για την προσωπικότητα των άλλων. Επίσης, το παιχνίδι πολλές φορές λειτουργεί λυτρωτικά σε καταστάσεις της καθημερινότητάς του που το φορτίζουν με στρες, ένταση, θυμό.

   Σε κάθε όμως ηλικία τα παιδιά παίζουν με διαφορετικό "τρόπο" ανάλογα με τη την αναπτυξιακή τους ηλικία. Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα διάφορα στάδια κατάκτησης του όρου παιχνίδι ανάλογα με την κάθε ηλικία.

1. Στην ηλικία από 0-2 ετών:  Το παιχνίδι χαρακτηρίζεται ως μοναχικό. Το παιδί παίζει μόνο του, χωρίς να αλληλοεπιδρά σχεδόν καθόλου με τα υπόλοιπα παιδιά. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ότι στο στάδιο αυτό, το παιδί ανακαλύπτει από μόνο του το περιβάλλον γύρω του και προσπαθεί να κατακτήσει τις πρώτες του δεξιότητες.

2. Στην ηλικία από 2 μέχρι 2,5 ετών: Το παιχνίδι χαρακτηρίζεται ως παθητικό. Το παιδί παρακολουθεί τα υπόλοιπα παιδιά να παίζουν, χωρίς όμως να αλληλοεπιδρά μαζί τους.

3. Στην ηλικία από 2,5 μέχρι 3 ετών: Το παιχνίδι χαρακτηρίζεται ως παράλληλο. Κατά την περίοδο αυτή, το παιδί παίζει παράλληλα με τα υπόλοιπα παιδία, χωρίς όμως να παίζει μαζί τους.

4. Στην ηλικία των 3 μέχρι 4 ετών: Το παιχνίδι χαρακτηρίζεται ως συνεταιριστικό. Κατά το στάδιο αυτό παρατηρείται αλληλεπίδραση με τα υπόλοιπα παιδιά. Αρχίζουν να αναπτύσσονται οι πρώτες φιλίες. Κατά την ηλικία αυτή τα παιδιά παίζουν σε μεικτές ομάδες ( ιδίου και διαφορετικού φύλου).

5. Στην ηλικία από 4 μέχρι 6 ετών: Το παιχνίδι χαρακτηρίζεται ως συνεργατικό. Το παιδί παίζει με τα άλλα παιδιά, έχοντας κοινούς στόχους και κανόνες. Κατά το στάδιο αυτό τα παιδιά παίζουν κυρίως με παιδιά του ιδίου φύλου.

Έτσι, λοιπόν, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι όχι απλά να επιτρέψουμε στο παιδί να παίζει, αλλά να αφήσουμε τη μαγεία του παιχνιδιού να μας συνεπάρει.

Μαρία Χούτρη

Ειδική Παιδαγωγός